Wzrost cen energii spowodował, że władze miasta szukają sposobu, aby stworzyć samodzielny system energetyczny. Równocześnie prowadzi inwestycje w efektywność, dekarbonizację i własne źródła OZE.
Miasto Bydgoszcz, największe miasto województwa kujawsko-pomorskiego, to aktywny członek Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cités”, a od listopada 2011 r. sygnatariusz Porozumienia Burmistrzów, który realizuje wszechstronne działania na rzecz ochrony środowiska i klimatu. Rosnące ceny energii elektrycznej przyczyniły się do tego, że w 2022 r. władze Bydgoszczy podjęły działania związane ze stworzeniem nowego systemu energetycznego, który miałby umożliwić miastu uniezależnienie się od państwowych spółek energetycznych. W tym celu miasto zawarło porozumienie z prezesami bydgoskich spółek: ProNatury, Komunalnego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej oraz Miejskich Wodociągów i Kanalizacji.1 Prezydent Bydgoszczy, Rafał Bruski, wysłał wówczas do Ministerstwa Klimatu i Środowiska informację o planie stworzenia bydgoskiego systemu energetycznego oraz wniosek do rządu o „skuteczne przygotowanie i wdrożenie aktów prawnych umożliwiających samorządom wykorzystywanie energii, którą same produkują”.
Władze miasta dążą do realnej samowystarczalności energetycznej i uniezależnienia się od państwowych spółek energetycznych oferujących coraz droższą energię opartą głównie na węglu. Zwłaszcza, że miasto oraz bydgoskie spółki posiadają, według włodarzy, potencjał wytwórczy, by już teraz zaspokoić znaczną część potrzeb energetycznych. Bydgoszcz od wielu lat inwestuje w odnawialne źródła energii. Miasto opracowało i realizuje „Plan ochrony klimatu i adaptacji do skutków zmian klimatu dla miasta Bydgoszczy” oraz „Plan działań na rzecz zrównoważonej energii dla miasta Bydgoszczy na lata 2012-2020”, a od 2012 r. posiada własnego energetyka miejskiego. Bydgoszcz uczestniczy w realizacji wielu projektów, także międzynarodowych, m.in. CASCADE – „Cities Exchanging on Local Energy Leadership” („Miasta wymieniające doświadczenia z zakresu lokalnego zarządzania energią”), finansowanego z programu IEE.
W 2021 r. uruchomiona została największa w mieście elektrownia fotowoltaiczna na miejskim budynku. Z OZE korzysta już ok. 70 budynków użyteczności publicznej, a roczna produkcja odnawialnej energii sięgnęła 1,5 GWh. Przynosi to oszczędności rzędu 2 mln zł rocznie. Na zlecenie bydgoskiego Zespołu Zarządzania Energią utworzono też jednolity systemu monitoringu instalacji fotowoltaicznych, który pozwala na dokładną analizę pracy poszczególnych instalacji, co umożliwia kontrolowanie poprawności ich pracy. Poza tym, miasto podejmuje działania służące optymalizacji zużycia energii. Przykładowo, w 2021 r. zautomatyzowano zarządzanie dokumentami za energię elektryczną. Robot samodzielnie pobiera dokumenty z elektronicznych biur obsługi klienta, sprzedawcy oraz dystrybutora energii, wysyła je do odpowiednich jednostek, analizuje dane, wykrywa błędy i informacje wysyła do zespołu nadzorującego. Dzięki temu koszty energii elektrycznej zostały zredukowane o 40 procent, a energii cieplnej o 15 procent. Za to rozwiązanie w 2023 roku miasto otrzymało tytuł Lidera Transformacji Energetycznej 2023 („Robotyzacja procesu pozyskiwania, dystrybucji i archiwizacji dokumentów za energię elektryczną od sprzedawcy oraz dystrybutora dla jednostek Miasta Bydgoszczy wraz z pozyskaniem danych z tych dokumentów”), a w 2022 roku robot zdobył 1. miejsce za najlepsze usługi smart w polskich miastach podczas prestiżowych targów Smart City Expo Poland.
Jednocześnie, Elektrociepłownia Bydgoszcz II, należąca do PGE Energia Ciepła podejmuje działania, które mają doprowadzić do dekarbonizacji w ciepłownictwie. W lipcu zeszłego roku PGE wycofała z eksploatacji kotły węglowe w EC Bydgoszcz I i uruchomiła niskoemisyjną kotłownię o mocy 40 MWt. Nowe źródło gazowe w porównaniu do starej kotłowni znacząco zredukowało emisje tlenków siarki – o 98 proc. oraz azotu – o 75 proc.
Spółka weszła w połowie 2024 r. w kluczowy etap inwestycji, której celem jest wyłączenie dwóch z czterech kotłów węglowych i ograniczenie emisji dwutlenku węgla o 17 procent. Chodzi o budowę największego jak do tej pory silnikowego bloku kogeneracyjnego opartego o silniki gazowe. Łączna moc tego układu kogeneracyjnego to 52,6 MW mocy elektrycznej i 50 MW cieplnej. Budowana jest również kotłownia rezerwowo-szczytowa, gdzie będzie wykorzystywane paliwo gazowe, ale również energia elektryczna, bo jednym z elementów tej kotłowni jest kocioł elektrodowy. Oznacza to, że od II kwartału 2025 roku mieszkańcy Bydgoszczy będą korzystać z ciepła wytworzonego w nowych, niskoemisyjnych źródłach. Inwestycja pozwoli wyeliminować około 1/4 węgla z produkcji realizowanej dzisiaj w oddziale. To z kolei przyczyni się do obniżki emisji CO2 o około 100-130 tys. t rocznie. Docelowo od roku 2030 ciepło we wszystkich elektrociepłowniach PGE Energia Ciepła będzie produkowane wyłącznie w źródłach nisko- i zeroemisyjnych.
1 Serwis Samorządowy PAP